Hanji

Hanji, MÖ 1. yüzyıldan itibaren Antik Kore'de üretilen el yapımı kağıdın adıdır. Dut ağaçlarından yapılan olağanüstü kalitesi onu başarılı bir ihraç malı haline getirmiştir, ve sadece yazı için değil, aynı zamanda iç duvarlar, yelpaze ve şemsiye gibi günlük nesneler için de yaygın olarak kullanılmıştır. Beyazlığı, dokusu ve gücüyle Asya çağında ünlü olan Hanji, bugün hala bu işin uzmanı Kore atölyelerinde üretiliyor.

Kökeni ve Başarısı

Kağıt, MÖ 1. yüzyılda Lelang'daki Çin komutanlığı zamanında Çin'den Kore'ye ilk kez getirilmiştir. Daha sonra, sonraki 3 Krallık Dönemi boyunca üretilmiştir. MS 7. yüzyılda ve Birleşik Silla Dönemi'nin ilk yılları itibariyle, Koreliler son derece kaliteli kağıt üretme sanatında ustalaşmışlardı. Kore yapımı mürekkepler Çin'in Tang Hanedanlığı'na (MS 618-906) ihraç edilmiştir ve Hanji'nin itibarı o kadar artmıştı ki, Kore Koryo Dönemi (MS 918-1392) sırasında Çin'e de ihraç edilmiştir. Moğol Yuan Hanedanlığı da (MS 13-14. yüzyıl) Budist metinlerini basmak için özellikle istekliydi. Tıpkı seladon seramiklerinde yaptıkları gibi, Koreliler ustalarını geride bıraktılar.

İmalat ve Kullanım Alanları

Başlangıçta Kore kağıdı kenevir lifi kullanırak yapılmıştır, ancak en yüksek kaliteli Hanji, yüzyıllar boyunca sadece dut ağaçlarının özünden yapılmıştır ( Korece tak, Latince: Broussonetia papyrifera). Hanji'nin sertliği, tuzlu suda ıslatılıp kaynatılan ve kullanımdan önce birkaç yıl kurutulan manolya ağacından yapılmış blokların kullanıldığı baskı makinelerinde kullanım için ideal olduğu anlamına gelirdi. Her blok 24 x 4 x 64 cm boyutlarındaydı ve her iki yanında 23 dikey satır taşırdı. Daha sonra bunların üzerlerine mürekkep bastırıldı ve kağıtla kaplanırdı. Hanji'nin esnekliği özellikle MS 12. yüzyıldan itibaren Korelilerin bir buluşu olan bronzdan yapılmış daha ağır hareketli metal türü kullanılarak baskı yapıldığında özellikle işe yaramıştı.

Joseon Dönemi'nde ( MS 15. yüzyıldan itibaren), Hanji için o kadar talep vardı ki, Büyük Sejong ( iktidarda kaldığı yıllar MS 1418-1450) üretiminde diğer bitki materyallerinin, özellikle de bambunun kullanılmasına izin verdi. Kağıt başkentte ve diğer 5 eyaletin başkentlerinde bu işin uzmanı atölyelerde üretilirdi. Devletin kullanması için üretilen Hanji, bir devlet kurumu olan Chonjo-chang tarafından denetlenirdi.

Kağıdın bir diğer önemli kullanımı, geleneksel Kore evlerinin (hanok), iç duvarlarında ve kapılarında ve bazen de pencerelerinde idi. Kağıt, eve yumuşak bir ışık kabul edecek kadar şeffaftı, ancak yazın serin bir iç mekanın korunmasına ve kışın sıcak kalmasına yardımcı olabilirdi. Geleneksel yerden ısıtma sistemi olan ondol olarak bilinen Kore mimarisinin tipik özelliğinde, döşemenin taşlarını örtmek için kağıt kullanılırdı.

El tipi kağıt yelpazeler ( punchae ya da buchae) Antik Kore'de erkekler ve kadınlar tarafından yaygın olarak kullanılmıştır. İlk yelpazeler kağıttan yapılırdı; bilinen 70 farklı türün arasında '' muz yaprağı ve lotus yaprağı'' gibi sonraki dönemlerde kullanılan örnekler yer almaktadır. Genel olarak 2 türe ayrılırlardı; tek kulplu spatulayla katlanmış veya bölünmüş bir bambu çerçeve üzerine yayılmış. Her iki cinsiyette her iki tipi de kullanırdı, ancak halka açık yerlerde sadece erkekler katlanmış tipi yani genellikle verniklenmiş siyahı kullanabilirdi. Yelpazelerin formu, rengi ve dekorasyonu, bir kişinin sosyal statüsünü bile gösterebilir ve kullanımlarını belirleyebilirdi. Örneğin katlanmış yelpazeler genellikle aristokrat erkekler için ayrılmıştır, bir düğünde gelin kırmızı bir yelpaze ve damat mavi bir yelpaze kullanırdı yas tutanlar her zaman beyaz yelpazeler kullanırdı. Yelpazeler kaligrafi ile süslenebilir veya sahnelerle resmedilebilirdi, kağıt katlandıktan ve çerevesine yerleştirildikten sonra daha saygın görünürdü.

Kağıttan yapılan diğer eşyalar arasında banknotlar, resimler, hareketli perdeler ( ahşap çerçevede 2 ile 12 panelden yapılmış), fener kapakları, küçük kutular, yapay çiçekler, mobilyalar ( kağıt tellerinin birbirine büküldüğü, dokunduğu ve daha sonra verniklendiği), coni şeklindeki yağmur şapkaları (kağıdın yağlanmasıyla su geçirmez hale getirildi) ve şemsiyeler vardı. Tüm bu eşyalar kaligrafi, resim, nakış ve vernik ile dekore edilebilirdi. Uçurtma uçurmanın gençler ve yetişkinler için ciddi bir spor olduğu bir kültürde uçurtmalar da bambu bir çerçevenin üzerine gerilmiş kağıttan yapılmıştır. Son olarak, zırh bile birçok baskı kağıdı katmanı kullanılarak yapılırdı. Tüm bu kullanımlarla, kağıdın MS 10. yüzyıldan itibaren temel bir hükümet takdir biçimi (kong) olmazsa olmazı haline gelmesi şaşırtıcı değildir.

This content was made possible with generous support from the British Korean Society.