İngiltere Kralı VIII. Henry

İngiltere Kralı VIII. Henry M.S. 1509'dan 1547'ye kadar kral unvanıyla hüküm sürmüştür. İngiltere'nin babası VII. Henry'den (hükümdarlık dönemi M.S. 1485-1509) sonraki ikinci Tudor kralı olan Henry, hem birliğe hem de güçlü bir mali yapıya sahip bir krallık devralmıştı. Kendisine erkek bir varis aradığı dönemlerde altı eş almasıyla ünlü olan kral, hem karizmatik hem de otoriter bir kişiliğe sahipti. Henry ilk evliliğinden kaçmak amacıyla Papa'ya karşı koydu ve böylece İngiltere'de Kilise Reformu süreci başladı. Bu süreçte Kilise, Roma'dan bağlarını kopararak İngiliz hükümdarı kilisenin en üst yöneticisi haline gelmişti. Henry, hayatı boyunca olduğundan daha üstün bir şahsiyet olarak yönetimi merkezileştirmiş, Galler'i krallığına katmış, Manastırların tasfiyesini gerçekleştirmiş, Kraliyet Donanması'nı kurmuş ve Londra'daki St. James Sarayı gibi ihtişamlı saraylar yaptırmıştır. Ne var ki Henry M.S. 1547'de öldüğünde, yerini genç yaştaki oğlu İngiltere Kralı VI. Edward (hükümdarlık dönemi M.S. 1547-1553) almış ve arkasında dini meseleler yüzünden bölünmüş, yoksul bir krallık bırakmıştı.

Henry Tudor

Gül Savaşları olarak bilinen İngiltere'deki hanedanlık çekişmesinin son büyük çarpışmasında Henry Tudor (hükümdarlık dönemi M.S. 1455-1487), M.S. Ağustos 1485'te Bosworth Savaşı'nda İngiltere Kralı III. Richard'ı (hükümdarlık dönemi M.S. 1483-1485) mağlup ederek öldürmüştü. Lancaster Hanedanı sonunda York Hanedanı'nı yenmişti, ancak M.S. Ekim 1485'te İngiltere'nin VII. Henry'si unvanıyla taç giyen Henry, tamamen yeni bir yönetici hanedanı kurmaya niyetlenmişti: Bu hanedan Tudorlar idi. Henry, M.S. 18 Ocak 1486'da İngiltere Kralı IV. Edward'ın (hükümdarlık dönemi 1461-70 ve 1471-83) kızı Yorklu Elizabeth (doğumu M.S. 1466) ile evlenerek York ve Lancaster Hanedanları'nın armalarını birleştirerek yepyeni bir kraliyet sembolünü ortaya çıkardı: Bu sembol Tudor Gülü idi. Artık İngiltere yeni bir görünüme ve yeni bir monarşiye kavuşarak Orta Çağ sonrası döneme adım atmak üzereydi.

Hayatının Erken Dönemleri

VII. Henry, yönetimine yapılan son birkaç müdahaleyi de bertaraf etmiş ve bu süreçte kraliyeti güçlendirip soyluları zayıf düşürerek devletin kasasını elinden geldiğince doldurmayı hedeflemişti. Bu arada kralın en büyük oğlu Arthur (doğumu M.S. 1486), M.S. 1501 yılında Kral II. Ferdinand'ın kızı İspanyol prenses Aragonlu Catherine ile evlenmişti. Ne yazık ki Arthur ertesi yıl yalnızca 15 yaşında hayatını kaybetti. Kralın bir sonraki en büyüğü, yani M.S. 28 Haziran 1491'de Greenwich Sarayı'nda (Placentia Sarayı olarak da bilinir) dünyaya gelen oğlu Henry, tahta varis oldu ve M.S. 1503'te Galler Prensi unvanını aldı. VII. Henry İspanya ile dostluk ilişkilerini sürdürmek istiyordu ve bu nedenle Prens Henry, Papa'dan aldığı özel iznin ardından Aragonlu Catherine ile nişanlandı. VII. Henry M.S. 21 Nisan 1509'da hastalıktan öldüğünde, Prens Henry kral oldu. Önceden düzenlendiği gibi 11 Haziran'da Catherine ile evlendi ve 24 Haziran 1509'da Westminster Abbey'de VIII. Henry adıyla tahta çıktı.

Henry'nin ilerleyen yıllarda yapılan daha ünlü portrelerinden farklı olarak, gençliğinde kral oldukça atletik bir vücuda sahipti ve 190 cm(6 ft 3 in) boyunda, kızıl saçları ve sakallarıyla heybetli bir görüntüsü bulunmaktaydı. Boşuna babasının organize etmeyi çok sevdiği Orta Çağ turnuvalarının şampiyonlarından biri olmamıştı. Aynı zamanda, Prens iyi bir okçu, at binicisi ile tenis oyuncusuydu ve dinlendiği zamanlarda şiir ve müzik besteleyip hayranlık uyandıran teoloji bilgilerini tazeliyordu. Kısacası Henry, karşılaştığı herkesin aklını başından alan zeki ve karizmatik bir karaktere sahipti. Henry'nin değişen ama güçlü karakterini tarihçi John Miller şöyle özetliyor:

[Henry] iradesi güçlü, kurnaz, aynı anda hem coşkuya ve yüce gönüllülüğe hem de öfkeye kapılabilen bir insandı. Henüz genç bir adamken kral olmanın tadını çıkarmaya ve yaşıtlarını gölgede bırakmaya kararlıydı. Yaşı ilerledikçe şüpheci, huysuz, kurnaz ve bazen de acımasız biri haline gelmişti.

VIII. Henry'nin Altı Karısı

Henry, sürekli bir erkek varis arayışındaydı ve inanılması zor fakat altı kadınla evlenmişti. Bu eşler ve dünyaya getirdikleri çocukları şunlardı:

• Aragonlu Catherine (evlilik tarihi M.S. Haziran 1509) - Mary (doğum tarihi M.S. Şubat 1516)
• Anne Boleyn (evlilik tarihi M.S. Ocak 1533) - Elizabeth (doğum tarihi M.S. Eylül 1533)
• Jane Seymour (evlilik tarihi M.S. Mayıs 1536) - Edward (doğum tarihi M.S. Ekim 1537)
• Clevesli Anne (evlilik tarihi M.S. Ocak 1540)
• Catherine Howard (evlilik tarihi M.S. Temmuz 1540)
• Catherine Parr (evlilik tarihi M.S. Temmuz 1543)

İngiliz kralının Aragonlu Catherine ile ilk evliliğinden altı çocuğu dünyaya geldi, ancak biri hariç hepsi bebek yaşta hayatını kaybetti. Bu çocuklardan hayatta kalan tek kişi ise, M.S. 18 Şubat 1516'da doğan Mary idi. Henry'nin Elizabeth Blount adında bir metresinden Richmond Dükü olan Henry Fitzroy (doğumu M.S. 1519) adında gayrimeşru bir oğlu oldu ancak bu, tanınan bir varis arzulayan kralın pek işine yaramadı. Kral kendisine yeni bir eş aramaya başladı ve aradığı ideal adayı, kralın eski fetihlerinden birinin küçük kız kardeşi olan Anne Boleyn'de bulmuştu. Anne, bir aile kurmayı düşünmeden önce kralla evlenmekte ısrar etti. O halde Henry'nin sorunu, kralın 'büyük meselesi' denilen Catherine'den kendisini nasıl kurtaracağı idi.

Bu sorunun çözümü, Papa'ya bir mektup göndererek, erkek varis bulunmamasının Henry'nin ölen kardeşinin karısıyla evlenmesi nedeniyle Tanrı'nın kendisini cezalandırdığını öne sürmek gibi görünse de, bu görüş Eski Ahit tarafından da destekleniyordu ("Levililer'in Yasakları", Levililer 20. bölüm, 21. ayet). Bunun sonucunda kral Papa'dan evliliği geçersiz kılmasını istedi. Ne yazık ki Henry açısından Papa VII. Clement (hükümdarlık dönemi M.S. 1523-1534), o dönemde Avrupa'nın en güçlü hükümdarı olan Kutsal Roma İmparatoru İspanya Kralı V. Charles'ın (hükümdarlık dönemi M.S. 1519-1556) gözüne girmek istiyordu ve bu kişi önemli ölçüde Catherine'in yeğeniydi. Dahası, o zamanlar çok genç olan Catherine ve Arthur'un birlikte olmaları pek olası değildi ve dolayısıyla 'Levililer Yasağı' bu olayda uygulanmadı. Papa en azından konuyu araştırması ve M.S. Haziran 1529'da kurulan özel bir mahkemeye başkanlık etmesi amacıyla Kardinal Lorenzo Campeggio'yu İngiltere'ye gönderdi. Bu mahkemede hem kraliçe olarak kalmaya karar veren Catherine hem de kendisine yeni bir kraliçe bulmaya karar veren Henry kendi davalarını sundular.

Campeggio'nun tüm çabalarına rağmen hiçbir şey çözülemedi. Bunun üzerine Henry'nin bir sonraki taktiği Catherine'i kızı Mary'den sürekli olarak ayırıp ülkenin farklı yerlerindeki köhne konutlara yerleştirmek oldu. Bu arada Henry ve Anne Boleyn birlikte yaşıyorlardı (ancak birlikte yatmıyorlardı). M.S. 1532 yılının Aralık ayında Anne, belki de rakibi Catherine'den kurtulmanın en iyi yolunun bir bebek sahibi olmaktan geçtiğini düşünerek kralla birlikte oldu ve bu ilişkiden hamile kaldı. Bunun Kilise nezdinde ciddi yansımaları olacaktı, ancak neticede Henry ertesi yıl bu evlilik bağını kopardı (aşağıya bakınız). Catherine ise M.S. Ocak 1536'da kanser nedeniyle öldü.

Henry'nin, kısa süren kraliçeliği nedeniyle 'bin günlük Anne' adıyla bilinen Anne Boleyn'den M.S. 7 Eylül 1533'te Elizabeth adında ikinci bir kızı dünyaya geldi. Ancak kral, Anne'in bir gönül macerası olduğunu ve gözünün bir sonraki eşine kaydığını fark edince onun idam edilmesini emretti. Bu suçlamanın ve ensestten cadılığa kadar uzanan diğer gerekçelerin nedeni Anne'in Elizabeth'e sağlıklı bir erkek kardeş vermemiş olması ve kralın aralarındaki çalkantılı ilişkiden bıkmış olmasıydı. Anne suçlu bulunarak M.S. Mayıs 1536'da Londra Kulesi'nde infaz edildi. Bundan birkaç hafta sonra Henry sarayda nedimelik yapan üçüncü karısı Jane Seymour ile evlendi ve Jane Seymour krala 12 Ekim 1537'de Edward adında bir oğul dünyaya getirdi. Uzun zamandır beklenen erkek varisin gelişi İngiltere'nin dört bir yanında top atışlarına, çan çalınmasına ve ziyafet törenlerine yol açtı. Ne yazık ki Jane kısa bir süre sonra öldü ve Henry onun yasını samimi bir şekilde tuttu; onca karısı arasında yanına gömülmeyi istediği kişinin bu kadın olması önemlidir.

Clevesli Anne (aynı adı taşıyan Alman Dükalığı'nın Dük'ünün kızı) dördüncü eşiydi, ancak İngiliz kralının hoşuna gitmemişti - şahsen karşılaşmadan önce Genç Hans Holbein tarafından yapılan aşırı derecede gurur verici bir portresi onu yanıltmıştı. Yine de Henry onunla evlendi, ancak ona kabaca 'Flaman kısrağı' diyerek düşüncelerinden birkaç ay sonra vazgeçti ve M.S. 9 Temmuz 1540'ta birbirlerinin isteğiyle boşandılar.

Anne canını kurtardığı düşüncesiyle rahat bir nefes aldı, ancak Henry ona 1557'de ölene kadar lüks bir hayat yaşamasına yetecek kadar yüklü bir miktarda ödenek verdi. Eşlerden beşincisi, o zamanlar henüz genç bir kız olan ve sarayda kralın dikkatini çeken bir başka nedime olan Catherine Howard'dı. Catherine de saray mensuplarından Thomas Culpeper ile yaşadığı evlilik dışı ilişki nedeniyle suçlanıp Parlamento'daki duruşmasında suçlayıcı bir aşk mektubu ortaya çıkınca Anne Boleyn ile aynı kaderi paylaştı. Catherine, M.S. Şubat 1542'de Londra Kulesi'nde infaz edildi.

Kralın altıncı ve son eşi, halihazırda iki kez boşanan Catherine Parr'dı. O zamanlar 30'lu yaşlarında olan Catherine, seleflerine kıyasla nispeten olgun bir hanımefendiydi ve belki de bu nedenle evlilik başarıya ulaşmış ve mutlu mesut bir aile ortamı kurulmuştu. Catherine Henry'den daha uzun süre yaşadı, ancak M.S. Eylül 1548'de doğum sırasında oluşan sorunlardan dolayı hayatını kaybetti.

Hükümet

Henry, Orta Çağ'da feodal bağlara dayanan pek çok selefinin aksine, kralın gözüne girdikleri takdirde daha alt düzeydeki soyluların bile idare edebileceği bir saray kurdu. Kral, kendisi adına krallığını yönetmesi amacıyla bir grup bilge adamı titizlikle seçti ve bu kişilerin başında Thomas Wolsey (yaklaşık M.S. 1473-1530) geliyordu. Wolsey bir kasabın oğluydu ama sonunda York Kardinal Başpiskoposu olacak kadar yükselecekti. Kralın yegâne vekili olan haleflerinden biri de aynı derecede hırslı bir kişi olan, bir demircinin oğlu Thomas Cromwell idi (yaklaşık M.S. 1485-1540). Hem Wolsey hem de Cromwell eninde sonunda kralın canını sıkacaktı - ilki 'büyük meseleyi' çözmedeki başarısızlığından, ikincisi ise Clevesli Anne fiyaskosundan ötürü. Her iki adam da vatana ihanet suçundan yargılanacaktı. Bu kişilerin yerini M.S. 1540'tan itibaren eski işlevlerinden bazılarını yeniden kazanan Özel Konsey alacak ve böylelikle üst düzey hükümet bir kez daha kralı tekelinde tutabilecek tek bir yetkili yerine bir bakanlar kurulunu içerecekti. VIII. Henry Parlamento'yu da başarıyla kullandı ve bu kurum hükümdarlığı devam ettikçe daha da güç kazandı.

M.S. 1536 yılında Galler, İngiltere'nin devlet mekanizmasına daha da entegre edildi ve M.S. 1543 yılında 13 kontluğa bölündü. Resmi dil İngilizce oldu ve Galce resmi çevrelerde kullanımı yasaklandı. Bu durum İrlanda'da biraz daha zorlu oldu, ancak kralın merkezileşmiş bir krallık kurma arzusu, daha önceki İngiliz krallarının kendilerine yalnızca 'İrlanda Lordu' demelerine karşın, M.S. 1541'de 'İrlanda Kralı' unvanını benimsemesiyle ortaya çıkmıştır. En sonunda, İngiltere'nin ücra olan kuzeyi, M.S. 1536'dan sonra kurulan Kuzey Konseyi tarafından sıkı bir denetim altında tutulmuştur.

İngiltere Kilisesi

Henry derin manada bir teoloji bilginiydi ve Kilise gibi böylesine önemli bir kurumu başıboş bırakmaya hiç niyeti yoktu. Kral, Lüterciliğe karşı bir bilimsel inceleme kaleme aldı ve bu nedenle Papa tarafından M.S. 1521 yılında 'İnancın Savunucusu' (fidei defensor - İ.S. günümüzde de Birleşik Krallık madeni paralarının üzerinde yer almaktadır) unvanıyla onurlandırılarak takdir edildi. Ne var ki, Henry ilk karısı Aragonlu Catherine ile olan evliliğinin geçersiz kılınmasını istediğinde ilişkileri bozuldu ve kral bu konuda hiçbir ilerleme kaydedilmemesi konusunda hem Papa'yı hem de Wolsey'i kabahatli bulmuştu. Wolsey sonunda vatana ihanetle suçlandı, ancak M.S. 1530'da mahkemeye çıkarılırken yolda öldü. Thomas Cromwell davayı devraldığında, Henry'nin vasiyeti mantık çerçevesinde yerine getirilmiş oldu: Artık İngiltere, Roma'nın yükümlülüklerinden muaf tutularak kendi kilisesini idare edecekti. Canterbury Başpiskoposu Thomas Cranmer, M.S. Mayıs 1533'te Henry'nin ilk evliliğini resmen geçersiz kıldı (Henry ve Anne Boleyn birkaç ay önce gizlice evlenmişlerdi). Söz konusu bu geçersiz kılınan evlilik ve Parlamento'nun Veraset Yasası'nı kabul etmesi (M.S. 30 Nisan 1534), Catherine'in kızı Mary'nin evlilik dışı ilan edilmesi manasına geliyordu. Anne Boleyn Haziran ayında taç giyerek kraliçe olmuş ve bu sırada Eylül 1533'te doğan kızı Elizabeth kralın resmi varisi kabul edilmiştir. Bu hareketlerinden dolayı Henry Papa tarafından aforoz edilmiş, ancak artık tüm olay kraliyet evliliklerinin çok ötesinde bir boyut kazanmıştır.

İngiltere'deki Katolik Kilisesi'nin başı konumundaki Papa'nın yerini almak amacıyla Henry kendisini İngiltere Kilisesi'nin Yüce Başkanı ilan etti. Bu, M.S. 28 Kasım 1534 tarihli Üstünlük Yasası ile sağlanmıştır ve Henry'nin ile kendisinden sonra gelen tüm İngiliz hükümdarlarının yalnızca tek bir yüksek otoriteye tabi olduğu manasına gelmektedir: Tanrı'nın ta kendisi. Bu önemli tiyatroda bir sonraki perde, M.S. 1536'da Henry'nin Parlamento'ya krallığındaki tüm manastırları ortadan kaldıran bir yasa tasarısı, yani Manastırların Feshedilmesi'ni getirmesiyle başladı. Bu tasarı kabul edilerek manastırlara ait mülkler Kraliyete ve Henry'nin destekçilerine yeniden dağıtıldı. Glastonbury, Colchester, Reading ve Woburn başrahiplerinin tamamı idam edildi ve kapanan son manastır M.S. Mart 1540'ta Essex'teki Waltham Manastırı oldu.

Tebaanın büyük bir kısmı İngiltere Kilisesi'nde reform yapılmasını ve böylece Avrupa'yı kasıp kavuran Protestan Reform hareketinin devam etmesini istiyordu. Pek çok kişi Kilise'nin gereğinden fazla zengin ve makamlarını kötüye kullanan rahiplerle dolu olduğunu düşünüyordu. Ne var ki Henry'nin Papa'dan kopuşunu elbette herkes kabul etmiyordu. Bunun sonucunda hem idam cezaları hem de isyanlar meydana geldi. Saraydaki başlıca engel, Henry'nin eski şansölyesi olan ve Catherine ile boşanmasına ve Henry'nin kendisini Papa'dan üstün görmesine karşı çıkan Sör Thomas More idi (M.S. 1478-1535). More, inandığı görüşler uğruna M.S. Temmuz 1535'te idam edildi.

Bu konudaki en dikkat çeken gelişmeler Lincolnshire ve Yorkshire'da yaşanmış ve Katolikler M.S. 1536 yılında ''İnayet Haccı'' (Pilgrimage of Grace) adı verilen protesto gösterilerinde bir araya gelmişlerdi. Ne var ki kral buna karşı çıkmadı ve aralarında liderleri Robert Aske'nin de bulunduğu 178 eylemci Haziran 1537'de idam edildi. Bağımsızlığa doğru atılan bir diğer adım da kralın M.S. 1539'da İncil'in İngilizceye çevrilmesine onay vermesiydi. Yine de Henry'nin Kilise doktrininde reforma gitmeye niyetli olmadığını unutmamak önemlidir; onun ayin, günah çıkarma ve dinsel nedenlerle evlenememe gibi geleneksel Katolik uygulamalara olan bağlılığını gösteren belge, M.S. 1539 tarihli Altı Maddelik Yasa'dır.

Dış Politika ve Harcamalar

Her yönüyle bir Orta Çağ kralı olan VIII. Henry, Orta Çağ sonrasında Avrupa'nın içinde bulunduğu gerçekleri görmezden gelmiş ve seleflerinin pek çoğunun yaptığı gibi bir sürü askeri sefere girişmiştir. Henry'nin kız kardeşi Margaret (doğumu M.S. 1489) M.S. 1503 yılında İskoçya Kralı IV. James (hükümdarlık dönemi M.S. 1488-1513) ile evlenmiş olmasına rağmen, Henry kuzeye bir ordu gönderdi ve M.S. 1513 yılında gerçekleşen Flodden Savaşı'nda IV. James'in öldürüldüğü büyük bir zafer kazandı. Diğer bir işgal ordusu MS 1544'te Edinburgh'a saldırsa da bu ordu M.S. 1545'te Ancrum Moor Muharebesi'nde mağlup edildi. Böylelikle İskoçya, Henry'nin haleflerinin uğraşmak zorunda kalacağı çözümsüz bir soruna dönüşmüştür.

Yine seleflerinin pek çoğu gibi Henry de Fransa'yı fethetme girişimine karşı koyamadı. Bununla birlikte, Manş Denizi üzerinden yaptığı birkaç istila girişiminden hiçbiri, Spurs diğer adıyla da Guinegate Muharebesi'nde (M.S. 16 Ağustos 1513) elde edilen küçük bir deniz zaferine rağmen pek başarılı olamadı. Henry tutumunu değiştirdi ve kız kardeşi Mary (doğumu M.S. 1496) M.S. 1514 yılında Fransa Kralı XII. Louis (M.S. 1498-1515) ile evlendirildi. Henry, M.S. 1518'de Avrupa'daki mevcut duruma razı oldu ve Fransa, İspanya ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında bir mutabakat antlaşması imzalandı. İskoçya ve Fransa'daki bu masraflı savaşların masraflarını karşılayabilmek amacıyla Henry, Kilise'den topladığı toprakları makul bir teklifte bulunan her soyluya satmaya mecbur kaldı. Yüksek maliyetler ve çok daha zengin olan Fransa'ya nazaran İngiltere'nin zenginliğinin az olması, Henry'nin M.S. 1540'larda bir sürü seferden daha vazgeçmek durumunda kalmasına neden oldu ve M.S. 1546'da en azından sekiz yıllığına Boulogne'un kontrolünü elde ettiği bir barış anlaşmasına yanaşmakla yetindi.

Fransa topraklarındaki daha mutlu bir macera, MS 1520 Haziran'ında Calais'nin hemen dışında düzenlenen görkemli bir şatafat ve gösteri gösterisi olan Altın Kumaş Sahası'ydı. Mızrak dövüşü, avcılık ve ziyafetlerin yer aldığı bu etkinlik, lüks çadırlarla donatılmıştı (adı da bu nedenle verilmişti) ve İngiltere ile Fransa arasındaki dostluğu gösteren muhteşem ama biraz da manasız bir gösteri olarak düzenlenmişti: Henry ve I. Francis (hükümdarlık dönemi M.S. 1515-1547).

Henry'nin elde ettiği başarılardan bir diğeri ve İngiltere tarihi açısından geniş çaplı etkileri olanı da Kraliyet Donanması'nı kurmasıydı. Bu donanmada büyük savaş gemileri Mary Rose ve Henry Grâce à Dieu (diğer adıyla 'Büyük Harry') bulunuyordu. Bunlardan ilki Henry'nin olağanüstü amiral gemisiydi, ancak M.S. 1545 yılında Solent Nehri'nde 500 can kaybına yol açarak sulara gömüldü. Geminin enkazı M.S. 1982 yılında çıkarılmıştır. Bulunduğu her yerde göz doldurmak isteyen kral, Londra'da Whitehall ve Saint James' saraylarını inşa ettirmiş ve Hampton Court Sarayı'nı da önemli ölçüde yenilemiştir. Bunların arasında en ihtişamlısı Surrey'deki Nonsuch Sarayı'ydı ve kralın 30 yıllık iktidarının anısına inşa edilmiş olan şahsi bir sayfiye sarayıydı. Bu sarayın adı, hiçbir yerde eşi benzeri bulunmayan bir yer olmakla övünmesinden geliyordu ve bu saray gerçekten de kralın en sevdiği etkinlikler olan avcılık ve doğancılıktan keyif alabileceği şatafatlı bir konuttu. Nonsuch Sarayı, kralın ölümüne kadar tamamlanmamış ve farklı mülk sahiplerinin elinden geçtikten sonra nihayet M.S. 17. yüzyılda yıkılmıştır.

VIII. Henry'nin 60 evinin tamamı duvar halılarıyla, güzel sanat eserleriyle, altın ve gümüş kaplama tabaklarla bolca döşenmişti. Bu nedenle, hükümdarlığının sonuna geldiğinde, kral savaşa ve fuzuli harcamalara gereğinden fazla para harcamıştı ve yükselen enflasyon, babasının itinayla biriktirdiği altın küpünün tamamının har vurup harman savrulduğu anlamına geliyordu. Acımasız ve intikam duygusuna sahip olan Henry'nin pek az dostu kalmıştı ve krallığı dini meseleler yüzünden bölünmüştü. O halde, hükümdarlığının başlarında pek çok vaatte bulunan VIII. Henry, geriye bir kişinin kibrine ve imparatorluk ihtişamıyla ilgili hayallerine sessizce şahitlik eden çok sayıda tablo haricinde kalıcı bir mirasa dair pek bir şey bırakmamıştı.

Ölümü ve Halefi

VIII. Henry'nin sağlık sorunları ilerleyen yıllarında hızlı bir şekilde azaldı. İngiltere Kralı'nın bacağında ciddi bir bacak ülseri vardı ve o denli kiloluydu ki tekerlekli bir araçla gezdirilmesi gerekiyordu. Kral M.S. 28 Ocak 1547'de Londra'daki Whitehall Sarayı'nda 55 yaşındayken öldü. Henry, Windsor Kalesi'ndeki St. George Şapeli'ne, merhum üçüncü eşi Jane Seymour'un yanında defnedildi. Henry'nin yerine oğlu VI. Edward tahta geçti ve bu kişi M.S. 20 Şubat 1547'de Westminster Abbey'de taç giydirilerek tahta çıkarıldı. Henüz dokuz yaşında olan Edward, 1553 yılında 15 yaşındayken yakalandığı verem hastalığı (tüberküloz) nedeniyle ölecekti. Yerine kısa süre hüküm süren bir başka hükümdar, yani M.S. 1558 yılına kadar tahtta kalan üvey kız kardeşi I. Mary geçti. VIII. Henry'nin diğer kızı I. Elizabeth (hükümdarlık dönemi M.S. 1558-1603) kraliçe oldu ve onun döneminde İngiltere'nin Altın Çağı başladı.